Xuất thân từ vùng đất “địa linh nhân kiệt” tỉnh Vĩnh Long - tâm điểm của phong trào Đông Du, khởi nghĩa Nam Kỳ vì vậy khi mới 12 tuổi đồng chí Phan Văn Đáng đã tham gia làm liên lạc, rải truyền đơn trong các tổ chức thanh niên cách mạng. Bị bắt (1940) và kết án 20 năm tù khổ sai tại Côn Đảo đến khi cách mạng tháng Tám thành công Ông được trở về và càng tích cực tham gia xây dựng chính quyền cách mạng tại địa phương.

Ảnh: Chân dung đồng chí Phan Văn Đáng

Trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp sự nghiệp cách mạng của ông gắn liền với quê hương Nam Bộ. Đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III, ông được bầu là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, công tác tại Trung ương Cục miền Nam, giữ chức vụ Phó Bí thư Thường trực (1960 - 1975).

Ảnh: Đồng chí Phan Văn Đáng (ngồi thứ 2, từ phải qua) trong Hội nghị Trung ương Cục miền Nam lần thứ nhất, ngày 10/10/1961

Đồng chí Phan Văn Đáng (hàng đầu, từ trái sang) cùng các đồng chí Ủy viên Trung ương Cục miền Nam

Các đồng chí trong Ban Lãnh đạo Trung ương Cục miền Nam (Đồng chí Phan Văn Đáng người đầu từ phải sang) tại khu căn cứ Trung ương Cục

Trên cương vị của người lãnh đạo cách mạng miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Đồng chí hoàn thành xuất sắc trọng trách mà Đảng và nhân dân kỳ vọng; đặc biệt, đồng chí hoàn thành nhiệm vụ trong vai trò là sứ giả từ miền Nam ra miền Bắc xin ý kiến Bác Hồ và Trung ương Đảng cho miền Nam tiến hành phong trào Đồng Khởi.

Ảnh: Phong trào Đồng Khởi đóng một vai trò quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng ở miền Nam thời kỳ chống Mỹ, cứu nước.
Nguồn: Tư liệu TTXVN

Vợ và con gái của đồng chí Phan Văn Đáng tại căn cứ Trung ương cục miền Nam, năm 1972

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ dù bận trăm công ngàn việc nhưng đồng chí Phan Văn Đáng vẫn thể hiện lòng đam mê chụp ảnh, quay phim của mình. “ Ông Hai (Đồng chí Phan Văn Đáng) mê chụp ảnh lắm. Đi đâu ông cũng mang máy ảnh theo. Tối về ông tự tay tráng phim, rọi ảnh… Sau này từ chiến khu về thành phố, ông giữ gìn như báu vật là 3 thùng đại liên phim ảnh” .
(Đồng chí Phan Thành Trường (Ba Đời) cần vụ của đồng chí Phan Văn Đáng)